1996 yılında Amerika’ya yüksek lisans yapmaya gittim. Türkiye’de mühendislik okumuş birisi olarak çevremdeki bir çok insan Amerika’da öğrencilerin çok akıllı olmadığını, derslerin bana çok kolay geleceğini söylemişti. Meğer beni neler bekliyormuş…
Lisede ve üniversitede gayet çalışkan bir eleman olmama rağmen, Amerika’da aldığım derslere daha da fazla çalışmam gerektiğini daha ilk haftadan hissetmiştim. Daha da önemlisi, sadece çalışmak da yetmiyordu; Türkiye’den alışık olmadığım bir gerçek vardı, dersi derste anlamam gerekiyordu. Benim dönemimde derste soru soranlara aptal gözüyle bakılırdı; meğer Amerika’da olay tam tersiymiş, soru sormadın mı seni hiçbir şey anlamıyorsun kabul ediyorlar. İyi soru sormanın esasında ne kadar büyük bir meziyet olduğunu ve utanılacak birşey olmadığını orada öğrendim.
Amerika’da işe başladığımda da aynı şeyleri yaşadım; çok soru sorarsam beni hiçbir şey bilmiyorlar sanarlar diye çekiniyordum. İşe başladığımın 3. günü patronum bana gelip ‘There are no stupid questions’ dedi (aptal soru yoktur). Hata yapmaktan korkmamamı ama sorarak öğrenebileceğim şeylerde hata kabul etmediklerini söyledi ve doğru soruları sormamı teşvik etti.
Fiyatı yüksek alışverişler yaparken insan heyecanlanabiliyor; ilk arabanızı aldığınız zamanı hatırlayın. Arabayı gördünüz, beğendiniz, ve hemen sahip olmak istediniz ve büyük ihtimalle de oldunuz. Arabayı aldıktan 5 saat sonra aklınıza milyon tane soru geldi; ne kadar benzin yakar, vergileri ne kadar, kredi faizi ne, araba bana kaça malolacak, garantisi ne zamana kadar geçerli, 2-3 sene sonra satarsam kaça gider vs… gibi.
Ev alırken de çoğu kişinin aynı şekilde heyecanlandığını veya soru sormaya çekindiğini görüyorum. Hata maliyeti çok yüksek bir alışveriş olan ev alma sürecinde sorulması ve öğrenilmesi gereken en az ama çok önemli 12 soru belirlemiş ve bu soruları daha önce bu sayfada yazmıştım – http://www.emlakgurmesi.com/2010/11/proje-satis-ofisine-sormanz-gereken-12.html
Soru sordukça aklınıza daha bir çok soru gelecektir; bazı şeyler yaşanarak öğreniliyor ama en azından bu 12 soruyu sorduğunuzda kötü süprizleri bir nebze de olsa önleyebiliyorsunuz.